1965: Proflicentie ’t Gooi gaat naar SC Gooiland.
Op 30 mei 1965 is de stichting SC Gooiland in Hilversum opgericht. Begin jaren zestig waren er in de gemeente twee betaald voetbalclubs. Het groenwit van FC Hilversum en ’t Gooi met de geelzwarte clubkleuren. Beide verenigingen verkeerden in een crisissituatie zowel financieel, sportief als ook qua publieke belangstelling. Wethouder Sträter van sportzaken had al het mandaat van ’t Gooi, maar moest na een gesprek met FC Hilversum concluderen dat een samengaan van beide clubs in de Stichting SC Gooiland van de baan is. Het bestuur van FC Hilversum vond dat er geen financiële basis was voor een fusie en trok haar eigen plan. Het gerucht dat men bestuurlijk wel wilde fuseren maar dat de sleutel bij haar leden lag is een reële gedachte. Het fusie onderwerp op de agenda zetten riep al zoveel emotie op, dat een zakelijke afweging te moeilijk was voor de achterban.
Discjockey Joost de Draaier: Brein achter Sportclub Gooiland.
HVV ’t Gooi voerde vervolgens gesprekken met de directie van Radio Veronica t.w. de broers Jaap en Bull Verweij uit Hilversum met als thema: Overname van de prof-sectie van ’t Gooi. De gebroeders zijn rijk geworden met een textielzaak die in de zelfde straat ook de Veronica studio in Hilversum hadden. Grote animator bij Veronica was de 24-jarige programmamaker/discjockey Willem van Kooten, bekend als Joost den Draayer. Als Hilversummer zag hij met lede ogen het voetbal wegzakken “Ik ben op Bull afgestapt, die wel wat voelde om het betaalde voetbal te sponseren maar hij dacht meer aan eredivisie club Blauw Wit uit Amsterdam. ‘Ik wist hem te overtuigen met als argument dat Gooiland en Veronica elkaar zouden versterken waardoor Bull Verweij het sponsorcontract op 30 mei 1965 ondertekende. In de overeenkomst met de Stichting stond dat de betaald-voetballicentie van ’t Gooi word overgenomen voor 65.000 gulden, inclusief 22 spelers.
Naast SC Gooiland werd ook eredivisievereniging Blauw Wit gesponsord. Gooiland mocht volgens afspraak een beroep doen op de reservebank van de Blauwwitten. Willem Beltman die als manager naam had gemaakt bij Go Ahead, werd gevraagd de organisatie van de club op zich te nemen. Het handelsmerk van Beltman was discipline en mede gezien zijn militaire achtergrond verkreeg hij de bijnaam “De IJzervreter”. Hij zorgde, zonder voetbalkennis, voor het aantrekken van spelers. De selectie werd een mengelmoes van ’t Gooi, DWS, Blauw Wit en Velox-spelers. Aan de trainer de taak om er een team van te maken en dat werd Evert Mur. Willem v Kooten:’ Ik moest wel elk jaar lullen als Brugmans om Verweij zo gek te krijgen de portemonnee te trekken”. De sfeer en het geld was volgens de spelers erg goed en alles was mogelijk. Centrumspits Piet Bogaard: ’Uitjes, dansavonden en trainingskampen en alles werd vergoed. Ik was als DWS’er in de eredivisie wel wat gewend maar zeker voor 2e divisie begrippen was het top’.
22 augustus 1965: 1e profderby FC Hilversum-SC Gooiland.
De wedstrijd FC Hilversum – SC Gooiland 2-2 is op de eerste speeldag goed geprogrammeerd. In de openingsronde zijn achtduizend nieuwsgierig geworden toeschouwers getuige van de presentatie van de geel-blauwe formatie. De media was afgaande op de eerste indrukken in het algemeen positief over de kwaliteiten van de selectie. Men ziet zeker mogelijkheden en een welkome aanvulling in het voetballandschap. Ondanks de positieve prognose blijkt het eerste seizoen voor SC Gooiland een zware weg is het zoeken naar de juiste formatie. De return op 16 februari 1966 tegen de groenwitten werd opnieuw een gelijkspel nu na een volgens de media zwakke vertoning van beide teams. Gooiland nam met 1-0 de leiding na een penalty van Bertus v/d Straten, veroorzaakt door Peter Wiskie. Na de rust is er de gelijkmaker van de voet van v. Eikeren. Beide clubs eindigden dat jaar onderin. Onder leiding van trainer Evert Mur werden er in het seizoen 1965/1966 van de 28 wedstrijden 12 gelijkgespeeld en 13 verloren.
De Telegraaf heeft het over een sfeerloze derby voor slechts zestienhonderd toeschouwers. Toch is er ook een lichtpuntje te melden, want op deze zondag debuteert de jeugdige, van ’t Gooi overgenomen, achttienjarige doelman Theo Hoogeveen. Deze talentvolle keeper zou grote stappen maken in een korte tijd. Aan het einde van het seizoen contracteerde het Utrechtse DOS hem voor twee jaar en speelde hij op eredivisie niveau tegen het Ajax en Johan Cruijff.
In het 2e profjaar, seizoen 1966/1967 is de 2e divisie teruggebracht tot één divisie van 23 clubs waardoor er een lange reeks van 44 duels moeten worden gespeeld. De opvolger van trainer Evert Mur wordt Ko Stijger en onder de nieuwe trainer draait Gooiland met een zestiende plaats opnieuw een flets jaar en stond daarmee twee plekken hoger dan FC Hilversum. Aan het einde van het seizoen voerde de KNVB een sanering in. De eerste acht clubs promoveren naar de 1e divisie en de rest naar de 2e divisie.
Extra aankopen geven Gooiland kleur.
Opnieuw rammelt Radio Veronica met de beurs en vult Gooiland de selectie aan met DWS en Velox spelers. De Geel-Blauwe formatie begint zijn draai te vinden waarbij vooral aankoop Huub Lenz met 18 doelpunten goed scoort. Verder valt op dat Gooiland in seizoen 1967/1968 in uitwedstrijden de meeste overwinningen haalt. De bovenste drie hebben recht op een 1e divisieplek. Gooiland werd zevende op slechts zeven punten van een promotieplaats. Niettemin een prima seizoen met mogelijkheden tot verbetering. Zo werden van de 38 wedstrijden er 16 gelijkgespeeld het defensieve spel is hier mogelijk debet aan.
Op 28 april 1968 werd een memorabele match gespeeld tussen Heerenveen en Gooiland, met een uitslag die in vele dagbladen extra aandacht kreeg. De slechts duizend voetbal supporters die in Friesland aanwezig waren werden getrakteerd op een spectaculair score verloop. 1e helft: Prinsen 1-0, Van Lier 2-0, Piet Boogaard 2-1, Huub Lenz 2-2, Zoetendaal 3-2, Gerard Hogenbirk 3-3. Rust. Woest 4-3, Gerard Hogenbirk 4-4 en Piet Boogaard ten slotte 4-5.
1968: FC Hilversum terug naar de amateurs.
Voor dorpsrivaal FC Hilversum zit het profavontuur erop. Troosteloos eindigen zij als laatste. Het Groen-Witte bestuur bij monde van voorzitter Mr. J. Lobsteijn besluit de proflicentie terug te geven aan de KNVB. Dat de concurrent nu ook net als ’t Gooi terug moet naar de amateurs is vanuit de neutrale voetballiefhebber spijtig. Het is het onbegrijpelijk dat onderlinge wrevel ooit samenwerking in de weg heeft gestaan. In de regio het Gooi met tweehonderd duizend inwoners moet er toch plaats zijn voor een levensvatbare profclub is de gedachte.
Elk jaar een andere trainer op het Veronica schip.
Zomer 1968 werd er afscheid genomen van oefenmeester Co Stijger en zijn opvolger wordt Jany van Veen die de perspectiefvolle curve stabiliseert. In het seizoen 1968/1969 is het eindresultaat gelijk met dit verschil dat nu thuis de meeste overwinningen werden behaald. Toch zou ondanks de fraaie zevende plaats het onrustig blijven binnen de Sportclub. Dit komt mede door de vele wisselingen in de spelersselectie maar zeker ook door het komen en gaan van trainers. Elke coach heeft zijn eigen opvattingen over een speelwijze en voorkeur voor een speler. Opnieuw is er een opvallende uitslag te melden. In de uitwedstrijd tegen kampioenskandidaat Fortuna uit Vlaardingen werden de toeschouwers getrakteerd op acht doelpunten verdeeld over beide teams.
In het sportboek: Johan Cruijff de Biografie, wordt Jany van Veen aangehaald als de trainer die Cruijff heeft ontdekt en gevormd echter ook van hem wordt afscheid genomen. De volgende trainer wordt de aimabele Engelsman Ronnie Dellow. Het is seizoen 1969/1970 en ondanks dat de middenvelder en kopspecialist Gerard Hogenbirk dat jaar 13 doelpunten scoort vertoeft de Sportclub in het rechter rijtje. Mooie resultaten werden er behaald tegen de latere kampioen Heerenveen die tweemaal op een 1-1 gelijkspel werd gehouden.
1970/1971: Beter contact met de amateursector.
De Gooiland selectie bestaat nu uit 21 man, inclusief een serie nieuwe spelers. Met de verdedigers Erwin Sparendam en Koos van Tamelen van Elinkwijk en de teruggekeerde doelman Theo Hoogenveen van DOS heeft Dellow een op het oog sterke formatie met veel mogelijkheden. Ook komt de Stichting met een handreiking naar de regioamateurs. Het plan is om regelmatiger tegen de amateurs te oefenen waarbij de recette aan die verenigingen toekomt. Daarnaast wil men talentvolle spelers uitnodigen voor een centrale training. Vooruitlopend hierop strikte de leiding twee topschutters uit de regio.
In de regio bleek 4e klasser SEC uit Soest een veel scorende voorhoede te hebben met Marcel van der Lugt en Michael Struik. De entree in de eerste wedstrijd tegen RCH was vooral voor Michael daverend met drie doelpunten. Na een voorspoedige start volgde er halverwege voor Gooiland het seizoen een terugval. Michael Struik, de meest brutale van de twee, werd uiteindelijk ook topscorer met 25 doelpunten. Voor Marcel van der Lugt die het vooral van zijn snelheid moest hebben, was het gebrek aan een spelverdeler een groot gemis maar de klik met Struik vangt dit op. Net nu het duo Erwin Sparendam/Kees van Tamelen ingespeeld raakt, blesseert Kees zich vlak voor de kerst tegen koploper Eindhoven. Hij breekt zijn knieschijf en moet in het gips. De verdediging is in het hart geraakt en de wedstrijd Gooiland – Eindhoven eindigt in 0-3. Op de valreep van het jaar weet Gooiland wel vleugelspeler Cees Kick van PEC Zwolle te strikken. Kick is geen onbekende want hij speelde in het eerste jaar van Gooiland reeds in Hilversum. De gemeenteraad maakt op de valreep van het jaar 180.000 gulden vrij voor Gooiland met de bedoeling dat de stichting een planning kan maken voor de komende drie jaren. Dit ondanks de kritiek uit Den Haag die het geld naar piratenzender Veronica zagen wegvloeien.
Terwijl het bestuur de landelijke media haalt met met extra initiatieven draait SC Gooiland een redelijk seizoen met wisselende resultaten. Tot men op 27 februari op bezoek gaat bij PEC Zwolle en tegen een zeperd van jewelste loopt. Met 7-1 werd het één van de grootste nederlagen in de jonge historie. Inmiddels is het bekend dat Gooiland tot de dertien clubs behoort die zich, volgens het KNVB protocol, moeten terugtrekken uit het betaald voetbal. Het contract met Ronnie Dellow werd per 1 april opgezegd. Het Gooiland bestuur is echter vastberaden en contracteert een nieuwe trainer.
Tegenstrijdige media berichten
Deze hoopvolle berichten blijken als snel meer voor de bühne. Want in het speeljaar 1970/1971 is het definitief over voor Sportclub Gooiland. Het aantal betaaldvoetbal clubs is volgens de KNVB te groot en niet levensvatbaar. Saneringen hingen al enige tijd in de lucht maar werden nu aan het einde van het seizoen een feit, de 2e divisie wordt opgeheven. De beslissing of een club verder mocht in het profvoetbal of diende te verdwijnen werd gemaakt op basis van het aantal toeschouwers (gewogen gemiddelde over de afgelopen vijf seizoenen). De elf clubs met het laagste gemiddelde moesten wijken. In een overzichtelijke ‘zwarte’ lijst maakte de KNVB duidelijk welke verenigingen terug moesten naar de amateurs. Bij 13 verenigingen ging het licht uit en moest de betaald voetballicentie worden ingeleverd.
Voetbalicoon Gerard Hogenbirk: over SC Gooiland en het leven.
Praten met de Hilversummer Gerard Hogenbirk gebeurt met het plakboek op tafel. Hij heeft het graag over het verleden, over zijn tijd als voetbalprof bij onder meer Elinkwijk, DWS en SC Gooiland. Hij begon ooit in de jeugd van FC Hilversum. Anekdotes diept hij zo op. “Met het aantrekken van spelers gingen de Veronica broers Verweij heel ver met soms meerdere keepers en posities die meer dan dubbel bezet waren. Er hoefde maar een naam genoemd te worden bij het bestuur en hij kwam erbij, waardoor we soms een selectie van veertig spelers hadden. In de media werd de club ook gekscherend Sportclub Veronica genoemd. Overigens stond ik op de loonlijst van Radio Veronica. De radiostudio aan het Laapersveld heb ik echter alleen gezien bij één van de vele clubuitjes. Financieel was het voor mij aantrekkelijker om bij Gooiland te voetballen dan bij de eredivisieclub DWS en dat wil wel iets zeggen. Bij winst ontvingen we 800 gulden “. Uiteindelijk heeft Gerard 84 wedstrijden gespeeld in het Gooiland shirt en maakte hij 21 doelpunten. Hij is daarmee de meest invloedrijke speler van Sportclub Gooiland. Gerard Hogenbirk, 69 jaar, praat met veel passie over zijn voetbalverleden: ‘Ik heb 14 keer in een rechtstreeks duel tegenover Johan Cruijff gestaan en met DWS voor de Europa cup tegen Leeds United gespeeld’. ‘Maar wat ook bijzonder is, was een wedstrijd in De Kuip tussen mijn club Elinkwijk en Feijenoord. Gerard doelt hiermee op Feijenoord – Elinkwijk van 15 mei 1966.
Feyenoord heeft titelkansen als degradatiekandidaat Elinkwijk naar De Kuip komt. Elinkwijk staat met nog drie wedstrijden te spelen voorlaatste en moet Heracles en MVV zien voor te blijven. Maar het programma liegt er niet om: uit tegen Feyenoord, uit tegen stadgenoot DOS en thuis tegen Ajax. Hoe kan de competitieleider van de voetbalbond zo’n slot bedenken.
Sinds het begin van de eredivisie in 1956 heeft geen Utrechtse club in de Kuip van Rotterdam gewonnen. Feyenoord-verdediger Guus Haak wordt in de 18e minuut op de huid gezeten door de jonge Leen van der Merkt en lobt de bal over zijn eigen doelman Eddy Pieters Graafland. Elinkwijk is gered en Feijenoord werd geen kampioen. Gerard Hogenbirk is achter Rinus Schaap en Roel Wiersma waarschijnlijk de bekendste oud-prof ooit uit Hilversum. Dat Gerard zijn verhaal nu nog kan vertellen is wel haast een mirakel.
Op 11 mei 2015 kreeg Gerard een hersenbloeding, terwijl hij in zijn auto reed. Wat volgde was een lang zwart gat, waaruit hij maar ternauwernood wist te ontsnappen. Nog steeds is hij verbaast hoe hij zijn auto langs de kant heeft kunnen zetten en alles kan navertellen. Gerard is een blijmoedig mens die als het even kan nog steeds langs de Gooise Voetbalvelden te vinden is. Met een notitieblokje speurt hij voor FC Hilversum naar voetbaltalenten. Zelf autorijden doet hij niet meer maar een kennis zorgt voor het vervoer. Hij heeft moeite om over het hier en nu te praten, daarin laat zijn korte termijn geheugen hem in de steek maar het verleden aanraken is voor Gerard als een documentaire vol beeldende feiten. Hij neemt zijn beperking zoals het is en vindt dat het leven hem veel heeft gebracht. Gerard Hogenbirk: “Ik heb veel om dankbaar voor te zijn.”. Gerard werd in 1971, na het failliet van SC Gooiland, de eerste Nederlandse voetbalprof die in aanmerking kwam voor een WW-uitkering. Bron: Gooi en Eemlander.
Februari 1968: KNVB bekertoernooi SC Gooiland- Ajax.
In de KNVB bekertoernooien wist Gooiland zelden verder te komen dan de eerste ronde. Ajax kwam in de winter van 1968 op bezoek waar SC Gooiland speelde in de volgende opstelling: Doelman Jan Bakker, Adam, Piet Bogaard, Gerard Hogenbirk, Huub Lenz, Riechelman, Rooders, Schouten, Van de Hoogen, Vonk en Wendelgelst. Opstelling Ajax: Bals, Cruijff, Groot, Hulshoff, Keizer, Nuninga, Pronk, Suurbier, Swart, van Duivenbode, Vasovic. Coach: Rinus Michels De toeschouwers aantallen waren in de competitie gedaald tot onder de 1500 gemiddeld ondanks aansprekende tegenstanders als Heerenveen, De Graafschap en Roda JC. Slechts bij de wedstrijd tegen Ajax om de KNVB beker was het Sportpark met 6000 toeschouwers goed bezet ondanks de winterse omstandigheden.
“Bij SC Gooiland was niets te gek.”
De sponsoring van SC Gooiland ging ver, met zelfs het beschikbaar stellen van gratis busvervoer naar uitwedstrijden. Regelmatig stonden er op de Groest in het centrum meerdere bussen gereed om supporters gratis naar een uitwedstrijd te brengen. Bij thuiswedstrijden kwamen vele bekende Veronica Disc-jockeys langs om platen te draaien zoals Jan van Veen, Eddy Becker, Tineke de Nooy en Joost den Draayer en om foto’s met handtekening uit te delen. Er werden radiojingles gedraaid en de bekende reclameboodschappen van de etherpiraat Veronica. Ook in het sportprogramma ” Telesport “en ” Sportief zijn beter worden” werd SC Gooiland gepromoot. In de zomer van 1968 kreeg Willem van Kooten vanwege een zakelijk en artistiek verschil van mening, onenigheid met Bull Verweij en vertrok bij Radio Veronica. Met hem verliest SC Gooiland bij het radiostation een grote animator.
Een anekdote over Cultclub Gooiland.
Op 19 oktober 1969 speelt Sportclub Gooiland in de eerste bekerronde thuis tegen AZ ’67. Rond het duel tegen de aansprekende Eredivisie tegenstander besloot het bestuur een actie te lanceren rond de tweehonderdste wedstrijd van Johan Schouten. Dit om weer wat reuring bij de club te brengen en dat lukte want ongeveer drieduizend toeschouwers waren op deze affiche afgekomen. Een kwartier voor de aftrap sprongen drie Hilversumse parachutisten op een kilometer hoogte boven het veld uit een vliegtuig. Twee daarvan landden netjes in de buurt van de middenstip. Nummer drie raakte uit koers, waarna hij hard op het beton van de staantribune terecht kwam. Uitgerekend hij had het herenhorloge op zak, dat voor Schouten bestemd zou zijn. In zijn pogingen om zijn landing te corrigeren, ging het cadeau verloren. Het klokje is nooit teruggevonden. Doelman Arie de Waard was voor de bezoekers die middag lange tijd onpasseerbaar, terwijl AZ geluk had bij een afgekeurd doelpunt van de thuisploeg. Scheidsrechter Jan Beck vond dat Paul Behm hinderlijk buitenspel stond bij een treffer van Paul Kramer. Ook de verlenging bleef doelpuntloos, vooral dankzij knap werk van De Waard. AZ kon het surplus aan kwaliteit wel in kansen maar niet in treffers uitdrukken. In de eerste penaltyserie misten beide teams tweemaal. In de tweede serie schoot Eddie Westbroek naast, terwijl de Alkmaarders alle penalty’s benutten. Bron: De Tijd.
Icoon Bas Brouwer: Bankemployé en veldspeler.
Bas Brouwer werd in 1939 geboren. Hij werd op zijn elfde lid van ’t Gooi waar hij aanvankelijk in het doel stond. Later rond zijn vijftiende werd Hilversummer Bas Brouwer veldspeler. ” Sinds 1959 zat ik bij de selectie van ’t Gooi waarna in 1965 ik met vele andere spelers een semiprofcontract bij SC Gooiland tekenden. Dit was bij de licentie overdracht contractueel vastgelegd. Ik was semiprof met daarnaast een baan als filiaalchef bij de ABN-AMRO bank. Op Hemelvaartsdag voor een volgepakt Hilversum sportpark tikten wij in 1962 in de achtste finale Ajax met 1-0 uit het bekertoernooi. Mijn grootste moment in mijn carrière werd het uitschakelen van Mister Ajax Sjaak Swart.” Als Bas over Gooiland praat dan begint hij te glimmen. Zijn gedachten gaan terug naar de clubuitjes in de studio van Radio Veronica, die bedoeld waren om de teamgeest te kweken.
Ook Henk van Dorp herinner ik mij goed uit die tijd. “Henk werd later een gerenommeerd sportjournalist met het radioprogramma ‘Barend & Van Dorp. Ik weet dat Van Dorp als Hilversummer nauw betrokken was bij de club. Zo trainden wij in de zomer vaak op het kampeerterrein Heidebloem van Henk zijn ouders. Toch is het vooral aan Willem van Kooten te danken dat SC Gooiland zolang heeft kunnen bestaan.” Na de actieve loopbaan kwam Bas Brouwer als trainer bij de SV ‘s-Graveland terecht. Daar ontplooide hij zich als een echte clubman. Hij voelde zich niet te groot om het clubgebouw op te knappen of de doelnetten op te hangen. De sympathie was wederzijds. Zo werd hij iedere zondag door clubmensen bij een zorgcentrum opgehaald, waar hij in een periode van afnemende gezondheid was opgenomen. Bas Brouwer is op 30 april 2019 te Hilversum, op 79-jarige leeftijd overleden.
Het allerlaatste betaaldvoetbal duel op het Hilversumse Sportpark.
Het is zondag 31 mei 1971 als voor drieduizend toeschouwers op het gemeentelijk sportpark de wedstrijd SC Gooiland- Volewijckers eindigt in de uitslag 1-2. Allerlaatste profdoelpunt voor Gooiland door Michel Struik. De club uit Amsterdam-Noord werd kampioen onder leiding van oud ’t Gooi trainer Jannie van der Veen. Naast het afscheid van vele jaren sportplezier voor de omgeving doet het verlies van het sfeervolle pronkjuweel Sportpark Hilversum zeer velen pijn. De groene/gele houten tribunes met de krakende planken vloeren. De overdekte en verhoogde loges. Die gelijk een theater vooraan liggen met daarachter de oplopende banken. Gelukkig ziet de gemeenteraad, na vele jaren wikken en wegen, het belang van dit Dudok juweel en onderhoud en behoud het nu voor die andere sportieve bewoner De Gooische Atletiek Club.
Einde van een rebellenclub.
Met veel enthousiasme, passie en financiële injecties heeft Veronica het betaald voetbal in Hilversum een nieuwe impuls gegeven echter zonder succes. Door een gebrek aan voetbalkennis bij de directie verliest het Nederlandse voetbal geen publiekstrekker maar wel een kleurrijke organisatie waar bijna alles kon. Wat overblijft is radio Veronica waar anno nu nog steeds Muziek in zit.
Zondag 6 juni 1971: De allerlaatste wedstrijd in het bestaan EDO-SC Gooiland.
